Jord Knotter is coach: ‘Acteren en psychologie hebben veel met elkaar te maken’
Foto: Romy Treebusch
Jord Knotter is acteur en coach in onze Stories locatie aan de Sarphatistraat. Hij helpt voornamelijk mensen in de culturele sector en jonge artiesten, zodat ze erachter kunnen komen wat ze willen in het leven en binnen hun beroep. “Ik was zelf toen ook niet capabel om op een assertieve manier mijn grenzen aan te geven.”
“Heel de wereld is tegenwoordig coach”, lacht Jord Knotter als we hem spreken na een coachingsessie bij Stories. “Dat is een van de redenen dat ik het eigenlijk niet wilde. Toch heb ik altijd affiniteit gehad met psychologie: mijn moeder is psycholoog en heeft al dertig jaar haar eigen praktijk. Ik vroeg me als kind al af wat die mensen kwamen doen bij ons thuis. Daar fantaseerde ik over, of ik kwam vol vragen bij mijn moeder aankloppen. Ook binnen mijn beroep als acteur werd psychologie interessant. Het heeft veel te maken met het menselijk gedrag. Als acteur leg je eigenlijk het gedrag bloot van iemand, door te analyseren hoe iemand in elkaar zit. Dat breng je over op toneel. Wat dat betreft ben ik dus al bijna mijn hele leven met psychologie bezig.”
Hoe begin je als coach?
“Tien jaar geleden studeerde ik af aan de toneelacademie. Ik ben acteur, voice over en theatermaker. Dat had mijn volle focus en ging supergoed. Tot corona kwam. Lang verhaal kort: ik werd me als zzp’er in de media pijnlijk bewust van het feit dat we heel afhankelijk waren wanneer we wel en niet mogen spelen. Ik wilde iets doen naast het acteren wat ik óók leuk vind. Ik wilde eerst absoluut geen coaching opleiding doen, omdat er dus al zoveel mensen zijn die zich coach noemen. Ken je die pagina Onpersoonlijke Groei? Dat is dus alles wat ik niét wil zijn. Maar ik vond een hele goede opleiding bij Anne de Jong.”
“Wat me heel erg trok was Acceptance and Commitment Therapie (ACT). Hierin leer je wat jouw waardes zijn en wat je kunt doen om naar die waardes te leven. Vaak komt daar een bepaalde angst bij kijken. Hoe kun je ervoor zorgen dat je bepaalde dingen toch doet, ondanks negatieve gedachten en emoties? Heel interessant om mee aan de slag te gaan en het sloot ontzettend goed bij mij aan. Als acteur moet je namelijk zo vaak over je angsten heen; bijna geen een mens vindt het van nature fijn om op een podium te staan. Je hele lichaam schreeuwt: ga hier weg! En toch doe je het en maak je daardoor stappen. Ik besloot dus om hiermee aan de slag te gaan als coach.”
Foto: Romy Treebusch
‘Ik wil de begeleiding bieden die ik als artiest heb gemist’
“Ik focus me voornamelijk op mensen in de culturele sector en jonge artiesten. Corona heeft ook hun heel hard geraakt en het is als artiest goed om erachter te komen wat je wil met je beroep; wat voor kunstenaar, danser of actrice je wil zijn. Ik wil de begeleiding bieden die ik als artiest eigenlijk heb gemist. Ja, ik had een toffe manager, maar die duwde me op een gegeven moment een kant op die ik niet op wilde gaan. Als je begin 20 jaar van de toneelschool afkomt, mag je überhaupt blij zijn dat je audities hebt en een baan krijgt. Je neemt alles aan wat er op je pad komt. Maar daardoor kwam ik in een supercommerciële hoek terecht. Het mantra was om eerst zo bekend mogelijk te worden, omdat ik anders niet gevraagd zou worden voor andere dingen.”
“Ik had werk, maar ik wilde theater en NPO en niet alleen maar mijn shirt uittrekken in een soap. Mijn oude manager kon een banaan nog recht praten. Dat is ook een kwaliteit, maar op dat moment was ik niet capabel om op een assertieve manier mijn grenzen aan te geven. Plus; ik had nooit echt goed uitgezocht wat voor acteur ik nou wilde zijn. Wat zijn mijn waardes dan precies en hoe ver wil ik hiervoor gaan? Het is superrelevant als jonge kunstenaar om dat te weten. We zijn trouwens niet rot uit elkaar gegaan. Ik ben weggegaan, met alle respect voor hem. We verschilden gewoon van visie. Ik spreek hem ook nog weleens.”
Mensen als coach begeleiden
“Ik begeleid nu een aantal twintigers en zelfs een tiener. Maar ik sluit niemand uit hoor: iedereen kan bij mij terecht met een hulpvraag, als diegene maar bereid is aan zichzelf te werken. Ik moet er wel heel zuiver op zijn dat ik geen ‘fans’ aantrek. Toen ik zelf probeerde om coachees te ronselen, merkte ik dat dat niet echt een geslaagde manier was. Een paar mensen hadden achteraf duidelijk gewoon gereageerd omdat ze met mij in een ruimte wilden zijn. Dan wordt het een soort hele dure meet & greet, haha! Wel leuk, maar zonde van de tijd die ik kan besteden aan mensen die écht geholpen willen worden.”
Waar bestaat een coachingsessie uit?
“Het leuke aan mijn werk als coach, is dat ik met mijn moeder kan sparren als supervisor. Een hele goede vriendin van haar is ook psycholoog en coach, dus ik heb twee geweldige hulplijnen waar ik veel van leer. Mijn coachingsessies bestaan zeker niet alleen uit praten; je gaat ook ervaren. Stel je kampt met paniekaanvallen, wat heeft dat bijvoorbeeld te maken met ademhaling? Ook gebruik ik veel visualisatie-oefeningen die ik heel krachtig vind. Veel van die oefeningen krijg je soortgelijk ook op de toneelschool, dus ik wéét dat je er iets aan hebt als mens. Het verhaal wat jij jouw lichaam vertelt, wordt jouw werkelijkheid en daar gaat jouw lichaam op reageren. Dat moet je ontleden. Wat vertel ik mezelf nou eigenlijk? Wat zijn mijn gedachten? Als je daarmee aan de slag gaat, ga je stappen maken.”
Inspiratie voor een coach
“In mijn korte carrière als coach heb ik heel veel gehad aan Anne de Jong van NONONS. Zij inspireert mij enorm. Ook Maarten Gulickx was een fijne trainer waar ik superveel van heb geleerd. Interessante materie vond ik Acceptance and Commitment Therapy van Steven Hayes. Dat heeft veel raakvlakken met acteren. Ik volg verder eigenlijk niet echt coaches, maar kan ook heel veel inspiratie halen uit acteurs als Denzel Washington en Matthew Mcconaughey. Ik luister graag naar hoe zij dingen vertellen. En een inspirerend boek binnen mijn werk vind ik De Valsstrik van het Geluk van Robert Harris. Dat boek biedt een hele mooie methode, waar iedereen baat bij zou kunnen hebben. Zeker mensen die dicht bij hun gevoel staan.”
Jord Knotter als coach
“Uiteindelijk ben ik die coronaperiode ergens dus wel dankbaar. Dit werk was nooit in mij opgekomen als de lockdowns er niet waren geweest. Mijn opleiding tot coach heeft ervoor gezorgd dat ik als mens en ook als acteur gegroeid ben. Ik ben bijvoorbeeld veel kritischer geworden op de rollen die ik aanneem. Ik zeg nu eigenlijk in de helft van de gevallen nee, omdat het niet past bij wie ik ben. Dat komt niet omdat ik nu een andere inkomstenbron heb die bijdraagt aan het betalen van mijn hypotheek, maar echt omdat je bij de opleiding ook jezelf coacht en gecoacht wordt door anderen. Daardoor ben ik zelf ook vooruitgegaan als mens.”
“Ik ben superblij dat ik als coach mijn tweede passie heb ontdekt. Ik zit weer dagelijks in de boeken en vind het een feestje dat ik iets gevonden heb wat ik naast mijn werk als artiest kan opbouwen. Werk dat mij kracht geeft. Dat nu weer alles mag, is voor mij dan ook absoluut geen reden om te stoppen!”
Jord Knotter
Gediplomeerd coach
w: linkedin.com/in/jordknotter/
