Hanneke Termeer werkt sinds 2007 als seksuologe en werkt twee dagen per week bij Stories Emmaplein. We spreken haar deze week uitgebreid over haar interessante beroep. “Er zijn 276 redenen te bedenken om seks te hebben, maar er is maar één goede reden: dat jij er plezier aan beleeft.”

“Al sinds 2007 werk ik als seksuoloog. Ik had een ander beroep; ik ben begonnen als verloskundige. Dat werk heb ik tien jaar gedaan. Ik heb zelfs een eigen praktijk gehad en werkte in het AMC. Ik was vroedvrouw in de tijd dat heel veel vrouwen thuis bevielen. Het is een zwaar beroep met onregelmatige diensten. Op een gegeven moment waren veel collega’s van mij overspannen en vond ik het tijd worden om iets anders ernaast te gaan doen. Dit was geen beroep dat ik tot mijn 65e kon volhouden.”

Seksuologie opleiding

"Ik ben parttime psychologie gaan studeren en merkte al snel dat ik geïnteresseerd was in seksuologie. Bij mij op de afdeling van het AMC liep een vrij bekende seksuoloog rond: Rik van Lunsen; die heb ik aan zijn jasje getrokken om hem wat vragen te stellen. Het beroep leek écht iets voor mij. Ik ben toen na mijn opleiding tot basispsycholoog een tweejarige specialisatie seksuologie gaan doen. Het duurt daarna nog best een tijdje voordat je daadwerkelijk seksuoloog bent: je moet nog iets van 900 uren maken om je te mogen laten registreren. Uiteindelijk ben ik in 2008 officieel geregistreerd. Inmiddels werk ik twee dagen als seksuoloog in het AMC en twee dagen voor mezelf.”

Wat doet een seksuologe?

“Tussen die twee dagen in het ziekenhuis en twee dagen voor mezelf zit enorm veel verschil. In het AMC hebben de mensen die bij mij komen naast een seksueel probleem, ook een medisch of/en psychisch probleem. In het AMC komen alle ‘moeilijke’ gevallen. Denk bijvoorbeeld aan mensen die heel erg getraumatiseerd zijn, maar ook aan mensen die bijvoorbeeld een stoma hebben gekregen of kanker hebben (gehad), wat heel veel invloed op de seksualiteit kan hebben. Daar krijg ik ook mensen met persoonlijkheidsproblematiek.”

Seksuologe bij Stories

Bij Stories krijg ik mensen waar het over het algemeen goed mee gaat, behalve op seksueel gebied. De zorg die ik bij Stories verleen wordt meestal ook niet vergoed, tenzij mensen een aanvullende verzekering hebben waarbij ze bepaalde zorg gedeeltelijk kunnen terugkrijgen. Dan valt het onder de alternatieve geneeswijze. Bij mijn seksuologie praktijk bij Stories in Amsterdam krijg ik mensen die bijvoorbeeld pijn bij de seks hebben of last van erectie- of orgasmeproblemen. Wel of niet klaarkomen, te snel of te langzaam: het komt allemaal voorbij. We noemen dat seksuele disfuncties. Vaak staan de seksuele problemen van de mensen die bij Stories bij mij komen ook niet op zichzelf: het is vaak een symptoom van iets groters. Ik ben daar veel meer bezig met de relationele sfeer en hoe mensen voor de rest in het leven staan. Dat heeft vaak veel invloed op hun seksualiteit.

Die balans en afwisseling tussen de zwaardere problematiek van de cliënten in het AMC en de lichtere problematiek bij Stories in mijn praktijkruimte in Amsterdam vind ik heel fijn. De reden dat ik dit werk doe én zo onwijs leuk vind, is dat ik het belangrijk vind dat mensen een positieve associatie met seks krijgen. Dat ze er lol in hebben en dat ze het vaker gaan doen. Er zijn 276 redenen te bedenken om seks te hebben, maar er is maar één goede reden: dat jij er plezier aan beleeft. Niet alleen plezier omdat je de ander een plezier doet, of omdat je relatie er beter van wordt, maar omdat het ook iets is wat belonend is voor jou.”

Vrouwen en seksuologie

“Anno 2021 gaat het op het gebied van vrouwenemancipatie goed, maar op het gebied van seksualiteit merk ik dat er nog veel ongelijkheid is. Vooral als je kijkt naar seksueel plezier. Dat ligt ook aan de overtuigingen die mannen en vrouwen over seks hebben. Als we het bijvoorbeeld hebben over penetratie, is dat voor een man veel belonender dan voor een vrouw: 99% van de mannen komt klaar door penetratie, tegenover 35% van de vrouwen. Toch is seks nog altijd heel erg gericht op penetratie, vooral bij jongeren. Een one night stand of seks met een drankje op, gaat vaak om ‘erop en eraf’. Maar dat is voor een man veel stimulerender dan voor een vrouw.

Het komt niet alleen door de mannen: vrouwen hebben de neiging om te anticiperen op het tempo en de wensen van een man. “Oh ik moet ook snel opgewonden worden”, is dan een beetje de tendens, vaak omdat vrouwen zelf niet goed weten wat ze fijn vinden. Ik vind het heel belangrijk om vrouwen te leren dat je autonoom moet zijn voordat je echt kunt genieten. Ga eerst eens zelf ontdekken wat je lekker vindt, dan kun je dat daarna aan je partner vertellen.”

Seks in de coronacrisis

“Met de huidige coronacrisis merk ik dat het aantal aanmeldingen is toegenomen. Ik zie in mijn praktijk dat het thuiswerken, het 24 uur op elkaars lip zitten, geen hele goede situatie is om de spanning erin te houden. Ik heb dus genoeg te doen als seksuoloog en ben ook niet van plan met dit werk te stoppen. Al zou ik misschien wel iets met coaching willen doen. Ik ben gewend om met mensen snel de diepte in te gaan: binnen vijf minuten moeten ze iets blootgeven over hun seksleven. Daar moet je een juiste methode voor hebben.

Ik zou in de toekomst wellicht graag mensen coachen die op hun werk seksueel overschrijdend of intimiderend gedrag hebben vertoond, maar wél weer aan het werk gaan. Een hoogleraar waarover geklaagd is bijvoorbeeld, maar die niet uit dienst hoeft en zijn/haar leven moet beteren. Vaak worden dit soort mensen wel naar een cursus gestuurd, maar hoe ga je dan die maandag toch weer met opgeheven hoofd aan het werk? Die groep zou ik wellicht in de toekomst willen begeleiden.”

Een leven lang leren

“Zo blijf ook ik alleen maar leren; iets wat ik wil meegeven aan mijn cliënten. Mensen denken dat als ze op hun zeventiende aan seks beginnen, ze ‘het’ op hun 70e op dezelfde voorwaarden nog kunnen blijven doen. Maar we zijn adaptieve wezens: we gaan groter wonen, minder werken en onze tijd en energie in andere dingen steken. Hoe kun je dan denken dat op seksueel gebied alles hetzelfde blijft? Nee, seks is een leven lang leren. Ik hoop dat ik nog heel lang mensen bij dat leerproces kan helpen.”

Hanneke Termeer is seksuoloog: ‘Op het gebied van seksualiteit merk ik nog veel ongelijkheid’