Madelein van Woerkom en Hande Ozculha hebben samen praktijk NYLA opgezet. Ze merkten dat ze in de specialistische GGZ veel mensen tegenkwamen die al jarenlang hulp kregen, waarin veel focus lag op het leren omgaan of veranderen van negatieve patronen. “We hadden deze mensen gegund dat er ook al eerder ruimte en aandacht was geweest voor hun krachten, hun positieve eigenschappen, de veerkracht.” Middels schematherapie doen de twee psychologen dit nu in hun eigen praktijk. In deze blog leggen ze uit wat hun werkwijze inhoudt.

“Iedereen heeft een gezonde kant in zichzelf. Een kant die je kan helpen om controle te ervaren, goed voor jezelf te zorgen en de regie te houden. Zelfs als het even heel hard stormt in iemands leven, kan die kant ‘de kapitein’ zijn. Zo nu en dan steken negatieve patronen de kop op, is er stress, zijn er tegenvallers of problemen. Dit kunnen we niet voorkomen; dat hoort bij het leven. We kunnen er wel voor zorgen dat een cliënt meer vertrouwen krijgt in hun gezonde kant, hun ‘gezonde volwassene’, die ook te midden van een heftige storm zorgt dat je weer verder kunt varen.”

Wat is schematherapie?

“De term ‘gezonde volwassene’ komt uit de schematherapie. Schematherapie is een belangrijke therapievorm die goede resultaten geeft in de behandeling van mensen met persoonlijkheidsproblematiek. Deze therapie gaat ervan uit dat ieder mens basisbehoeften heeft. De behoefte aan veiligheid, verbinding en autonomie, maar ook aan spontaniteit en plezier bijvoorbeeld. Deze basisbehoeften zijn niet altijd vanzelfsprekend aanwezig in iemands ontwikkeling. Maar de wens tot overleven wel!”

Coping

“En dus probeert iedereen zo goed mogelijk zijn leven in te richten, ondanks de tekortkomingen aan sommige basisbehoeften. We proberen ons allemaal zo goed mogelijk aan te passen aan het dagelijks leven. Dat doen we aan de hand van aangeleerde overlevingsmechanismen, ook wel coping genoemd. Die coping is handig geweest in je leven, maar schiet vaak door, of is overbodig geworden.”

“Zo kan het handig zijn om jezelf af te schermen van emoties als je bijvoorbeeld bent opgegroeid in een gezin waarin veel aan de hand was. Maar in het volwassen dagelijks leven levert het veel problemen op als je jezelf teveel afschermt van je emoties. Misschien was het in jouw leven nodig dat je leerde om heel hard te werken, om jezelf te bewijzen, omdat je zo meer gezien werd. In het volwassen leven kan dit echter leiden tot slechte zelfzorg en steeds over je eigen grenzen gaan. Veel mensen met dit patroon zijn bijvoorbeeld vatbaar voor een burn-out.”

Basisbehoeften

“Elk mens komt in zijn of haar leven moeilijke momenten, pijn en ellende tegen. Een kind bij wie voldoende tegemoet is gekomen aan de basisbehoeften, heeft een soort buffer opgebouwd om ondanks problemen toch veerkrachtig te zijn. Wat hierbij helpt zijn positieve emoties zoals zelfvertrouwen, vermogen om te verdragen, compassie voor jezelf en empathie voor de ander. Maar bijvoorbeeld ook vertrouwen om anderen om hulp te vragen en om te kunnen ‘leunen’ op een ander. Deze positieve elementen kunnen je helpen te kiezen voor gezond gedrag. Zo kun je goed omgaan met de uitdagingen van het leven.”

Inzicht in jouw patronen

“De therapie die wij geven gaat over inzicht krijgen in dit soort overlevingsmechanismen en patronen. Uiteindelijk proberen we dit soort patronen te doorbreken en het gedrag van de cliënt te veranderen. Dit in de hoop dat de cliënt dan juist beter voor zichzelf gaat zorgen en meer toekomt aan de basisbehoeften. Gedrag wat vroeger nodig was, staat nu vaak in de weg om rust en stabiliteit te ervaren. Het is tevens een belangrijke focus van onze therapie om niet alleen te focussen op de misschien negatieve patronen van de cliënt, maar we willen ook de positieve aspecten versterken en hun buffer sterken maken.”

‘Werken aan je gezonde volwassene’

“Wij zien vaak mensen die al een beginnetje hebben gemaakt met inzicht krijgen in hun eigen negatieve patronen. Toch hoorden wij te veel dat er nog weinig aandacht was geweest voor het in kaart brengen en versterken van de positieve en gezonde aspecten van iemand. Dit noemen wij ‘het werken aan je gezonde volwassene’. Iedereen heeft deze kant al in zich. Het is ons doel om die kant van de cliënt weer de kapitein van het schip te laten worden. Soms nemen andere kanten het roer over, dit kan bijvoorbeeld de kant zijn die te hard werkt, of heel streng voor zichzelf is, of die zichzelf wil isoleren of afsluit voor emoties. Juist dan gaan wij proberen om de gezonde volwassene op te roepen, aan het werk te zetten en de cliënt weer controle te laten ervaren!”

Groepstherapie

“Wij doen alleen maar groepstherapie. Juist omdat we geloven dat we kunnen leren van elkaars gezonde coping. Juist in een groep ga je verbinding voelen met anderen. Je gaat zien dat je niet alleen bent en iedereen bepaalde negatieve patronen heeft. Maar je gaat ook ervaren dat het vaak makkelijker is om bij een ander gezonde kanten te zien, iemands kracht. Het kan enorm helpen om te merken dat de rest van de groep jouw gezonde volwassene al ziet en dit kan benoemen. Hierdoor krijg je meer inzicht en word je als cliënt geïnspireerd door de gezonde coping van een ander. Tenslotte kom je juist in een groep meer toe aan je basisbehoeften. Je kunt veiligheid bij anderen ervaren, verbinding voelen en we komen zeker toe aan spontaniteit en plezier. Deze ervaring is dus weer helpend voor het vormen van de buffer van de cliënt!”

Waarom praktijk NYLA?

“Door onze ervaring met schematherapie, groepstherapie, ACT en andere vormen van psychotherapie ontwikkelden we de wens om deze ervaringen meer te delen. Niet pas in een heel specialistisch traject, maar júist laagdrempeliger, in een eigen praktijk. Om deze reden zijn we onze praktijk samen gestart, psychologenpraktijk NYLA.”

“NYLA betekent zowel diep, donker, wolk en winnaar. In allerlei verschillende talen. Toen we deze naam tegenkwamen wisten we gelijk dat deze bij ons paste. Een naam met meerdere betekenissen, een interculturele naam, een sterke naam. Dat zegt ook iets over ons. Ook wij hebben meerdere betekenissen, meerdere rollen. We zijn therapeuten, collega’s, vriendinnen maar bovenal mens. De therapie waar wij voor staan gaat om het leren kennen van jezelf, met al die verschillende kanten en krachten. Er zijn periodes in je leven waarin het donker voelt, waarin je diep moet gaan, maar wij hopen je ook te kunnen laten ervaren dat je je een winnaar kan gaan voelen, een overwinnaar.”

“Ben jij benieuwd geworden naar jouw valkuilen, jouw negatieve patronen maar vooral naar jouw gezonde volwassene? De kapitein van jouw schip? Wij maken graag kennis met je en varen met je mee om je daarna vol vertrouwen uit te laten varen, samen met je gezonde volwassene!”

Schematherapie en de gezonde volwassene: de behandeling bij persoonlijkheidsproblematiek